فرزاد بختیاری مرکیه

توضيحي كوتاه:مطلبی را که در پی می خوانید،اخيراً در يادنامه ي دكتر عبدلي به چاپ رسيده است. از آن جايي كه در يادنامه، تغييراتي در اين كوتاه نوشته به وجود آمده و خطاهايي بدان راه يافته،اصل آن را كه پيش از اين عيناً براي دبير يادنامه (جناب آقاي حسين صفري سيدآبادي فومني) فرستاده بودم، در اين پايگاه مي آورم تا خواننده ي ارجمند تصور نفرمايد كه نگارنده ي ناچيز پس از شانزده - هفده سال تدريس نگارش و ويرايش و علوم متعلّقه، از «دانش ويرگول - نقطه»بي بهره است!   

 □ □ □

      1- مجموعه ي آثار كهن و نوي موجودي كه به نوعي مي توان درباره ي «سرزمين و قوم تالش» اطـّلاعاتي از آن ها به دست آورد، در يك نگاه به دو دسته ي كلـّي قابل تقسيم اند: الف) آثاري كه مستقيماً به تالش نمي پردازند؛ امّا بنا بر دلايل و مناسبت هاي مختلف، ذكري از تالش نيز در آن ها به ميان آمده است. ب) آثاري كه مستقيماً به تالش مي پردازند و فلسفه ي وجودي آن ها كلـّاً يا بعضاً با مسايل و مباحث گوناگون سرزمين و قوم تالش گره خورده است.

      هر كدام از اين دو دسته ي كلـّي خود به دو دسته ي ريزتر، يعني «آثار مكتوب» و «آثار غيرمكتوب» تقسيم مي شوند.

      2- آن گاه كه از «تالش شناسي» و چند و چون آن به عنوان شاخه و زير مجموعه اي از ايران شناسي سخن به ميان مي آيد، به اجبار سر و كار ما با آثار دسته ي «ب» خواهد بود.

      بي گمان تالش شناسي با نخستين آثاري كه به صورت مشخـّص به شناخت و شناساندن تالش پرداخته اند، پا به عرصه ي وجود گذارده است؛ امّا تعيين اين كه اوّلين آثار مربوط به حوزه ي تالش شناسي دقيقاً كدام اند و به چه «زمان، مكان، اشخاص و زباني» تعلـّق دارند، كار آساني نيست. با وجود تلاش هايي كه در رابطه با كتاب شناسي تالش صورت گرفته، به نظر مي رسد هنوز نمي توان با قاطعيـّت تمام در اين زمينه سخن گفت.

      آن چه در اين خصوص در اختيار داريم بيشتر مربوط به آثار مكتوب دسته ي «ب» است. توضيح اين كه برخي از پژوهشگران و پديدآورندگان منابع معاصر تالش شناسي كوشيده اند تا فهرستي هايي به شكل عام يا خاص از آثار مكتوبي كه مستقيماً به تالش مربوط مي شوند، به دست دهند (براي نمونه ر.ك: مدني،1369؛ عبدلي،1380: 49-36؛ حاجت پور،1383: 34-30؛ رضايتي،1386: 20 - 19)؛ ولي مطمئناً نمي توان ادّعا داشت كه اين فهرست ها همه ي آثار مد نظر را در خود دارند. رسيدن به فهرستي دقيق در اين رابطه و ارائه ي كتاب شناسي كامل تالش، يقيناً به دقـّت، پژوهش و زمان بيشتري نياز دارد.

□ □ □

      3- آثار جناب آقاي دكتر عبدلي عمدتاً مكتوب اند و اكثر آن ها به صورت ويژه به حوزه ي تالش و تالش شناسي ارتباط پيدا مي كنند.

      4- آثار مكتوب مربوط به حوزه ي تالش و تالش شناسي ايشان را مي توان با توجـّه به «نوع نوشته» در چهار گروه جاي داد: آفريده هاي ادبي (آثار ادبي)، ترجمه، تصحيح و تأليفات و تحقيقات (آثار گردآوري شده و پژوهشي). و ... لطفا ً روی ادامه ي مطلب کلیک کنید.