چند دوبیتی از سیّد محمود شرفی - گویش تالشدولابی
چند دوبیتی از سیّد محمود شرفی ، متخلص به « شوقی » :
سیّد محمود شرفی ، متخلص به « شوقی » ، فرزند دردانه ی سیّد فرزانه ، حضرت سیّد عبـدالقادر حسـینی است . وی در سال 1291 خورشـیدی در ییلاق باستانی « وســکه » از توابع رضوان شهر تالش دیده به جهان گشود .تحصیلات ابتدایی ، قرآن کریم ، کتاب گلـستان و بوستان را در محیط معنوی خانواده درمحضر والد ماجد فراگرفت .در سال 1313 شمـــسی به اشارت پیر پدر ، از سر شـوق به منظور تکمیل دانش و کسب بینش و بهره مندی از برکات عشـق و عــرفان عازم خطه ی کردســتان ایران شد و در آن دیار روحـانی ازخــرمن بزرگان فضل و فیض و فرزانگی شعله ها دید و خوشه ها چید واز محضراستادان بنام نکته هاآموخت
و تجربه های عارفانه اندوخت. سرانجام ، پس ازچند سال اقامت درسنندج وگذراندن دوره های سطح و خارج و اخذ گواهینامه از وزارت فرهنگ وقت، با جانی سوخته ودلی دردمند به خاک تالش بازگشــت و در مقام امام جمعه و مرجع شرعی اهل سنت پره سر و حومه ، بر ارشــاد و هدایت طالبان کمر همت بست .
شادروان سیــّد شرفی در سال 1318 خورشیدی با حدیقه خاتون ، فرزند گهرمند شیـخ لطف الله انصاری تالـش ، از عالمان و عاکـفان عابد منطقه مواصـلت نمود .حاصـل این پیــوند پاک ، ده فرزند است : پنج پسر و پنج دخترو....
[خلاصه ، پس از سال ها زندگی شرافتمندانه و دستگیری و راهنمایی تشنگان دانـش و عــرفان] ، خــزان پیری از راه رسید و آن تازه بهار زندگـانی و موسم کامــرانی دی شـــد.آن یار دلنواز دربسـتر بیماری افتاد .آن همه تیمارخواری و بیمارنوازی هیچ سود نکــرد.هــرروز شعـــله های تب ، تیز و شمشیر زبان ، کند می شد و کار از دست می رفت . [باری] هرچه بود گذشــت ؛ او در سال 1370 خورشیدی چشم از جهان فرو بست و پیکـر پاکش برسردست انبوه دوستان و خیل مشایعت کنندگان به زادگاه باصفایش ، ییلاق« وسکه »درسی کیلومتری رضوان شهر ، انتقــال یافت و در جوار والد ماجد در آرامگاه خانوادگی به خاک سپرده شد.
پس ازرحلت جان سوز سیّد ، شعراوسخنوران نامی بسیاربه پا خاستند ومجلس ها آراستند و در غم فراقش چامه ها به دل سرشتند و نامه ها ز جان نوشتند .
از ایشان علاوه بر اشعاری دل نشین به زبان های فارسی و تالشی ، رسالاتی نیز در فقه شافعی به جای مانده که هنوز چاپ نشده است .
و امّا چند دو بیتی تالشی از مرحوم شوقی :
ســـبه ســــــره نســـــیم رحمت آمه
وده والــــــــــی ز کـــوی جنت آمه
خاســه مرغـن همه در ذکر حقـــین
چرا « شوقـی » پرشتر زحمت آمه
səba sara nasimə rahmat ?āma
vada vāli zə kuye jannat ?āma xāsa mərγen
čərā šuqi perəšter zahmat ?āma
شکر شـرمنده شیـرین غبغــبی کار
گـله مـنده عـزیـــــزم لب لـــبی کار
وده ر دوئه شوی خواهــم ت وینده
نبه روشــــــون آخرم شب شبی کار
Šakar šarmanda širin γabγabi kār
gəlemanda ?azizəm lab labi kār
vadar duwa šavi xāhəm tə vinde
neba rušun ?āxərəm šab šabi kār
کـمــــنـد رستـمــــه زلــف درازر
کـمـان بـیـــــــژنه ابــــــــروی نازر
میجــــر خنجــره غمزه ر تیر دلدوز
د چشـــم نـرگســــر شاهـــین و بازر
kamanə rustama zəlfə dərāzər
kamānə bižana ?abruye nāzər
mijar xanjara γamzar tirə dəlduz
də čašmə nargəsər šāhin u bāzər
اه کـــم شــوه ت چمن یادی کا نیش
ت چـــمن خاطـــر ناشـادی کا نیش
تــــرا از در فـغـــــان و آه و دادیـم
چـــرا فیکـر چــمن فریادی کا نیش
?a kam šava tə čəmən yādi kā niš
tə čəmən xātərə nāšādi kā niš
tərā ?az dar fəγān u ?āh u dādim
čərā fikrə čəmən faryādi kā niš
منابع :
1 - برگزیده های اشعار سیّد عبدالقادر حسینی ( نقشی ) و سیّد محمود شرفی ( شوقی ) ، به کوشش ابراهیم خادمی ارده ، تهران ، انتشارات تالش ، چاپ اول ، 1381
2 – مشاهیر تالش ، علی عبدلی ، رضوان شهر ، ناشر مولف ، چاپ اول ، 1378
توضیح :
1 - در معرفی شادروان شوقی ، از شیوه ی خلاصه نویسی با حفظ انشا و سبک صاحــــبان آثارفوق استفاده شده است؛ هرچند که در مواردی به این اصل وفادار نمانده ایم .علاوه بر این ، گاه در رســم الخط اشــــعار، تغییراتی جزئی اعمال کرده ایم که بیشتر سلیقه ای است .
2 – در دوبیتی های مرحوم شوقی ، قواعد نحوی زبان فارسی ، به عنوان زبان رســــمی و کتابـت ، بسیار پررنگ است و غلبه دارد. این نکته ای است که در بررسی ساختار زبانی شعـرهای تالشی، به ویژه دوبیتی های مربوط به حوزه ی ادبیات شفاهی ، نباید نادیده گرفته شود .
«شعر تالشی»، پایگاهی ست برای شناخت و شناساندن شعـــــر شاعران تالش زبان؛ شعــری که علیرغم توانایی ها و ویـــژگی های منحصر به فــرد خود، بنا به دلایل ریز و درشت بسیار، هنوز بخت و اقبال آن را نیافته است تا در جایگاه بایسته و شایسته اش بنشیند و به مطالعه گرفته شود.